Piotr Zaremba - recenzja

 

Andrzej Nowak nie tylko z ogromną dociekliwością drąży, rozważa rozmaite wersje zdarzeń, mnoży pytania i teorie, ale jest przeraźliwie realistyczny. Choćby wtedy, kiedy rozpatruje przyczyny mordu króla Bolesława Szczodrego (albo Śmiałego) na biskupie krakowskim Stanisławie. Ani to hagiografia kościelna ani prokrólewska. Nowak - badacz wyciska z niej wszystko, co da się przy szczupłości źródeł wycisnąć.

A przy tym ten piękny język, to poczucie związku między różnymi epokami, to szukanie związków późniejszych wydarzeń i procesów w bardzo dawnych czasach – jak wtedy gdy w polityce Kazimierza Sprawiedliwego wobec Rusi widzi profesor ślady myśli prowadzącej do wschodniej polityki ostatnich Piastów. Ta umiejętność szukania linków między dziejami politycznymi i dziełami kultury, pomnikami architektury czy utworami literackimi. Ta książka jest nacechowana wielkim umiłowaniem polskości – to można by rzec jej duch. Ale to umiłowanie nie zakłóca procesów myślowych, nie prowadzi do lukrowania czy upraszczania. Można tak pisać. Uczcie się historycy.